قدس آنلاین: متن این کتاب به قلم مریم تنباکویی و تصاویر آن توسط سعید رزاقی انجام شد. سعید رزاقی یکی از پیشکسوتان هنر پی‌نمای کشورمان است که آثار بسیاری در این حوزه دارد. وی به تازگی با اعلام خبر  اتمام کتاب مصور حضرت زینب (س) اظهار امیدواری کرد که این اثر در روزهای آینده توسط انتشارات آثار سبز روانه بازار کتاب شود.

 این هنرمند پیشکسوت در گفت و گو با خبرنگار ما در خصوص چاپ این اثر گفت: قطع کتاب به صورت رحلی و جلد سخت و در ۸۰ صفحه چهاررنگ و در قالب پی نما و در دو زبان (فعلاً فارسی و عربی و بعداً به زبان‌های انگلیسی و اردو و فرانسه و...) قرار هست است که چاپ شود. پیشنهاد اینکه اثری با محوریت شخصیت بزرگوار حضرت زینب(س)، در قالب پی‌ نما شکل بگیرد، در ابتدا از طرف انتشارات آثار سبز داده شد. از آنجایی که اسم این بزرگوار متصل به واقعه عاشوراست و ما کتاب عاشورای استاد اقبالی را پیش از این داشتیم،باید مراقب می‌ بودیم که تکرار مکررات پیش نیاید. از طرفی من به دنبال این بودم که محصولی با ویژگی‌های متمایز و متفاوت از دیگر  آثاری که پیش از این تولید شده است، ارائه بدهیم و چون نام حضرت‌  زینب (س) در میان بود من تمایل داشتم اثر حال و هوای زنانه داشته باشد. براین اساس کتاب مصور حضرت زینب(س) یک داستان مذهبی زنانه است.

روایتی با مختصات زنانه از پیام‌ آور عاشورا

وی با اشاره به این نکته که بانوان بزرگوار مانند حضرت زینب(س) الگو و اسوه زنان و دختران جامعه هستند، تصریح کرد: در جایی که قرار است این بانوان بزرگوار به عنوان الگوی دخترانه ما معرفی شوند، به اعتقاد من باید بیانی زنانه هم در کار باشد. تصور من این بود که زمانی که سرگذشت این بانوای بانوی بزرگوار از دریچه نگاه یک زن تعریف شود و از دل یک زن بربیایید، بر دل دختران و بانوان جامعه هم خواهد نشست. به همین خاطر در مرحله اول سفارش این داستان زنانه عاشورایی را به خانم مریم تنباکویی داده شد  و ایشان قرار شد که پس از تحقیقات فراوان از منابع موثق، این واقعه بزرگ را از نگاه خانم زینب کبری(س) ببینند. و به همین خاطر زاویه دید ما بنا شد که از عمق خیمه‌گاه باشد و گویی ما از تل زینبیه حوادث را پی گیری می‌کنیم. ما در این اثر به مأموریت حضرت زینب(س) پس از شهادت امام حسین (ع) پرداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم مبارزه این حضرت در اسارت را به کمک تعقل و سلاح زبان در برابر گروه به ظاهر پیروز جنگ نشان بدهیم.

رزاقی مخاطب این اثر را بیشتر دختران نوجوان دانست و گفت: ما در این اثر به دنبال جذب مخاطبی بودیم که عام‌تر است و ممکن است هیچ پیشینه مذهبی یا درکی در خصوص این بزرگوار نداشته باشد و امیدوار بودم که به کمک این 72 صفحه روایت حداقل درکی از ایشان در مخاطب شکل بگیرد و به سمت کسب اطلاعات بیشتر برود. د ر حال حاضر ما نوجوان‌هایی را داریم که ممکن است در خانواده‌هایشان چندان به آموزه‌ها و شعائر دینی و معرفی زنان بزرگوار تاریخ اسلام توجه نشود، این گروه بیشتر مورد توجه ما در تهیه این اثر بودند.

وی در خصوص انتخاب روای داستان بیان کرد: از آنجایی که در نشان دادن تصویر اهل‌ بیت(ع) و خاندان بزرگوارشان محدودیتی‌های داریم نمی‌توانستیم چهره این بانوی بزرگوار را ترسیم کنیم، برای روایت داستان به سراغ یک راوی رفتیم و به سراغ کسانی رفتیم که به نوعی آیینه رفتار و کردار ایشان باشند. شروع داستان ارجاعاتی به گذشته دارد که توسط بانو فضه، خدمتکار حضرت زهرا (س) روایت می‌شود. ایشان شخصی بودند که در کودکی یار و مراقب حضرت زینب(س) بوده‌اند و به نوعی دایه این حضرت هستند و داستان را تا زمان واقعه عاشورا روایت می‌کند و مرحله به مرحله خواننده را همراه با حضرت زینب(س) پیش می‌برد.

تصویرگری در پیاده‌ روی اربعین

این استاد تصویرگری با اشاره به تعداد صفحات این اثر عنوان کرد: کتاب در ابتدا قرار بود در 60 صفحه طراحی شود اما در حین کار به طور ناخواسته کتاب در 72 صفحه شکل گرفت. این اتفاق و درست شدن این عدد برای من بسیار قابل تأامل بود  و گویی کس دیگری مرا هدایت می‌کرد. بعد. پس از آماده شدن داستان زیر نظر خودم ، به مدت ۸ هشت ماه مشغول تصویرگری این کتاب شدم. این کار پرکارترین اثر زندگی من بود. از آنجایی که تصاویری از زاویه دیده حضرت زینب(س) روایت می‌شوند، چگونگی پرداخت کار برای من بسیار مهم بود. این حرف‌ها گفتن ندارند اما من برای اینکه به نوعی این تصاویر را متبرک کنم و به حس صحنه‌ها نزدیک شوم بخشی از تصویر سازی را سال گذشته در راه پیمایی اربعین انجام دادم و به نوعی می‌خواستم همان مسیری را که حضرت زینب(س) و کاروان کربلا  طی کرده‌ اند، طی کنم و به این شکل  امیدوار بودم  برکت این پیاده‌ روی و مسیر به اثر من منتقل شود. به عنوان مثال تصویر صحنه شهادت حضرت سیدالشهدا(ع) در همان سفر و در پیاده‌ روی اربعین انجام شد.

رزاقی در خصوص ویژگی‌های تصویر این اثر بیان کرد: همان طور که گفتم من مخاطب اصلی این اثر را دختران نوجوان می‌دانستم به همین دلیل تا توانستم از ترسیم خشونت اجتناب کردم. درست است که تصویرگر این کتاب یک مرد بود اما من می‌ خواستم روحیه زنان و لطافت دخترانه در این تصاویر مشهود باشد. به عنوان مثال برای بیان بعضی از صحنه‌ها مانند شهادت حضرت علی اصغر(ع) از تمثیل بهره بردم و با نشان دادن چیده شدن یک گل سرخ شهادت ایشان را نشان دادم و همچنین در خصوص طراحی پیکر سید الشهدا(ع) یک خورشید را نقاشی کردم که شرحه شرحه شده است.

وی در خصوص رنگ‌گذاری این اثر توضیح داد: برای نشان دادن تم و فضاسازی اثر تمهیداتی را به کار بردم، به عنوان مثال در ابتدای داستان رنگ آسمان معمولی است و کم کمنزدیک به شروع واقعه رنگ آسمان به خون نزدیک می‌شود و پس از واقعه عاشورا درهمه جا آسمان رنگ غروب به خود گرفته ‌است. ضمن اینکه همان طور که در مقاتل ذکر شده‌است  و حتماً شنیده‌اید در ظهر عاشورا از سنگی خون تراوش می‌کند، من هم پس از واقعه عاشورا سعی کردم رنگ‌آمیزی فضا و ، زمین و آسمان و هر چه هست به رنگ قرمز  نزدیک باشد. انگار که رنگ عاشورا به کل عالم هستی زده شده است.

این تصویرگر با اشاره به استفاده از تمثیل در این اثر عنوان کرد: من همچنین سعی کرده‌ ام با استفاده از تمثیل در داستان اشاره‌ ای به امروز خودمان هم داشته باشم و با به کاربردن این مضمون که کربلا همچنان ادامه دارد و در این روزگا رهم ما ما با اشخاصی مانند عمر سعد و شمر مواجه هستیم ، گروه‌هایی مانند داعش یا وهابیت را نماینده این بدکاران دانستم و به همین خاطر در ترسیم چهره بدکاران واقعه عاشورا از چهره‌های این گروه بهره بردم و همچنین در این اثر چهره اشقیاء به رنگ کبود است، این انتخاب رنگ هم برگرفته از آیه‌ای از قرآن بود که در آن بیان شده چهره بدکاران پس از مرگ به رنگ کبود خواهد بود.

بهره‌ گیری از هنر ایرانی

رزاقی با بیان اشاره به بهره بردن از تصاویر تعزیه ایرانی در این اثر گفت: درست است که داستان کربلا در کشور عراق و پس از آن در شام می‌گذارد و فضا فضای عربی است اما من نگاته در این اثر، نگاهی از نوع تعزیه ایرانی بود . وی با اشاره به بهره‌ گیری از هویت ایرانی اسلامی در ادامه افزود: من در درجه اول سعی کردم هویت ایرانی به اثر بدهم و از گرافیک ایرانی بهره ببرم. به عنوان مثال من پوششی که برای حضرت زینب (س) انتخاب کردم، چادر عربی نیست. چادری که در این اثر طراحی شده است، الگو گرفته از چادر زنان ایرانی در دروه هخامنشی است . این استاد تصویرگری در ادامه با بیان هدفش از این الگو برداری تصریح کرد: دلیل این انتخاب این بود که به برخی افراد که خودشان را بسیار ایرانی می‎‌دانند و در مورد ایران قبل پیش از اسلام نکات غلطی را ترویج می‌ دهند، نشان دهم که این گونه نیست و از این دست اعتقادات در دوره پیش از اسلام هم در ایران وجود داشته است و حجاب سابقه‌ ای ایرانی دارد و سعی کردم از آن پوشش و حجاب الهام بگیرم.

سعید رزاقی در پایان با اشاره به بی‌ مهری‌هایی که به هنر پی‌ نما در کشورمان اتفاق افتاده استف است، بیان کرد: امیدوارم پس از چند دهه بی‌ مهری به هنر پی‌ نما و هنرمندان این عرصه ، ما به کاربرد فرهنگی و آموزشی این حوزه توجه کنیم. این را من به خاطر جوانانی می‌گویم که علاقه‌مندند به این حوزه وارد شوند، چون از ما که گذشت و عمرمان تمام شد اما امیدوارم در ادامه به هنر این جوانان توجه شود و انها آن‌ها بتوانند با بهره‌ گیری از اعتقاد و هنرشان آثاری عمیق که از دل برخاسته و نه آثار سفارشی بی‌ رنگ و بو را تولید کنند.